Στην παρούσα δημοσίευση θα ασχοληθούμε με την συμπεριφορά του μαθητή 1 - Callum. Στο πρώτο βίντεο θα δούμε, γενικά, πως ο μαθητής κινείται και συμπεριφέρεται στην τάξη. Στα τρία βίντεο, που ακολουθούν, θα δούμε τρείς διαφορετικούς τρόπους αντιμετώπισης του μαθητή από την εκπαιδευτικό και τις συνέπειες που επιφέρει ο κάθε τρόπος. Παράλληλα, ακολουθεί σχολιασμός της κάθε ενέργειας.

Δείτε τον μαθητή πως συμπεριφέρεται στην τάξη.

Η περίπτωση του Callum θα μπορούσε να αποτελέσει κλασσικό παράδειγμα μαθητή, που δείχνοντας ανυπακοή στους κανόνες της τάξης και στον ίδιο τον εκπαιδευτικό προσπαθεί να τραβήξει την προσοχή των συμμαθητών του και να κερδίσει την αποδοχή τους. Στο βίντεο που ακολουθεί, η εκπαιδευτικός επιλέγει να αντιμετωπίσει την συγκεκριμένη συμπεριφορά ερχόμενη αντιμέτωπη με τον μαθητή και δείτε το αποτέλεσμα.




Η εκπαιδευτικός εμπλεκόμενη σε διαμάχη με τον μαθητή, στην ουσία "παίζει το παιχνίδι" του μαθητή. Χάνοντας την ψυχραιμία της και ξεσπώντας με θυμό, δίνει αφορμή στον μαθητή να προβεί σε όποια ενέργεια - στην δεδομένη περίπτωση να αποχωρήσει από το μάθημα. Έτσι, ο μαθητής δικαιολογεί και αποδίδει την συμπεριφορά του στην οργισμένη αντίδραση της εκπαιδευτικού, φαίνεται ως ήρωας στους συμμαθητές του, ενώ παράλληλα αποφεύγει να αναλάβει οποιαδήποτε ευθύνη για την συμπεριφορά του. Στο παρακάτω βίντεο, η εκπαιδευτικός αποφασίζει να αντιμετωπίσει την συμπεριφορά του Callum εξηγώντας του και ζητώντας του ευγενικά, με σταθερότητα και κατανόηση να απομακρυνθεί του χώρου.




Σε αυτό το βίντεο καθίσταται σαφές οτι κάποιες φορές η απομάκρυνση του μαθητή από την τάξη είναι αναπόφευκτη. Είναι όμως σημαντικός ο τρόπος, με τον οποίο θα γίνει κάτι τέτοιο. Πρώτα, γιατί θέλουμε οι υπόλοιποι μαθητές να συνεχίσουν να ασχολούνται με το μάθημα και όχι με την συμπεριφορά του εν λόγω μαθητή και δεύτερο θέλουμε ο μαθητής από τον οποίο ζητάμε να απομακρυνθεί από το μάθημα, να καταλάβει οτι κάποια στιγμή, μετά το μάθημα, θα συζητήσουμε μαζί του για το συμβάν. Το τελευταίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό, γιατί με την συζήτηση αυτή θα δοθεί η ευκαιρία στον μαθητή να αναλάβει την ευθύνη της συμπεριφοράς του και στον εκπαιδευτικό δίνεται η ευκαιρία να υπενθυμίσει στον μαθητή τους κανόνες που έχουν τεθεί αρχικά. Στο βίντεο, που ακολουθεί η εκπαιδευτικός αποφασίζει να προβεί σε ένα είδος συμφωνίας με τον μαθητή.




Στο τελευταίο βίντεο είναι εμφανές οτι η εκπαιδευτικός, παρά την μη αποδεκτή για την τάξη συμπεριφορά του μαθητή, μπορεί να κρατήσει τον μαθητή στην τάξη υποστηρίζοντας τον στην προσπάθειά του να εμπλακεί και πάλι στην μαθησιακή διαδικασία. Η εκπαιδευτικός δεν αγνοεί την οποιαδήποτε παραβατική συμπεριφορά του μαθητή, αλλά την διαχειρίζεται όμως, χωρίς ξεσπάσματα θυμού. Επιπλέον, στο βίντεο που προηγήθηκε καθίσταται σαφές οτι η έγκαιρη αντιμετώπιση προβλημάτων πριν αυτά πάρουν άλλες διαστάσεις, ο ειλικρινής διάλογος με τον μαθητή, οι ξεκάθαρες οδήγίες, η υπενθύμιση στον μαθητή οτι μπορεί να τα καταφέρει, όπως τα κατάφερε και σε άλλες δραστηριότητες προηγούμενων μαθημάτων, αλλά και η προσφορά εναλλακτικής λύσης - συμφωνίας, όπως συμβαίνει εδώ, αποτελούν κάποια από τα στοιχεία που μπορούν να βοηθήσουν τον εκπαιδευτικό να διευθύνει την σχολική τάξη καλύτερα.

Η διαχείριση της τάξης είναι μια πολύπλοκη διαδικασία, η οποία προϋποθέτει ανάπτυξη και διεξαγωγή διδακτικών δραστηριοτήτων, παρακολούθηση και ταυτόχρονη αντιμετώπιση γεγονότων. Όταν αυτά συνδυασθούν με τη γνώση ότι κάθε μαθητής μαθαίνει με το δικό του ρυθμό και τρόπο, και μερικοί όχι μόνο δεν θέλουν να μάθουν αλλά παρεμποδίζουν τη μάθηση των άλλων, η διδασκαλία και η διεύθυνση της τάξης καθίστανται ακόμη πιο απαιτητικές. Γι' αυτό η πειθαρχία στην τάξη είναι περίπλοκο έργο. Επιπλέον, δεν υπάρχει καθολική συμφωνία για τα κριτήρια της πειθαρχίας, αφού κάθε εκπαιδευτικός έχει τα δικά του κριτήρια. Ανεξάρτητα από όλα αυτά οι εκπαιδευτικοί που είναι καλοί στην πρόληψη των πειθαρχικών προβλημάτων χαρακτηρίζονται από συγκεκριμένες μορφές συμπεριφοράς. Μεταξύ άλλων πραγμάτων, δημιουργούν θετικό και συνεργατικό κλίμα στην τάξη, προλαμβάνουν την ανεπιθύμητη συμπεριφορά, αποφεύγουν τις τιμωρίες και χρησιμοποιούν τη συμπεριφορά των μαθητών ως οδηγό για να δράσουν αποτελεσματικά.

Στην παρούσα δημοσίευση, όμως, αλλά και σε αυτές που θα ακολουθήσουν στην κατηγορία με τίτλο "Διαχείριση σχολικής τάξης", θα γίνει μια προσπάθεια να μην μείνουμε μόνο σε λόγια και γενικές θεωρητικές αναλύσεις, οι οποίες είναι βέβαια χρήσιμες, αλλά πολλές φορές δεν καλύπτουν την ανάγκη των εκπαιδευτικών να δουν την θεωρία να εφαρμόζεται στην πράξη. Για τον λόγο αυτό θα χρησιμοποιηθούν βιντεοσκοπημένες διαδασκαλίες, οι οποίες θα εστιάζουν σε διάφορες μορφές μη αποδεκτής συμπεριφοράς στην σχολική τάξη. Δεδομένης της δυσκολίας να βρεθούν διδασκαλίες στα Ελληνικά, οι διδασκαλίες που θα χρησιμοποιηθούν είναι στην Αγγλική γλώσσα καθώς προέρχονται από σχολεία αγγλόφωνων χωρών.

Παρακάτω παρατείθεται απόσπασμα διδασκαλίας σε σχολείο στο Birmingham της Αγγλίας. Στο απόσπασμα αυτό οι μαθητές και η καθηγήτρια μόλις έχουν εισέλθει στην αίθουσα για το μάθημα της Αγγλικής γλώσσας. Τα μικρά βιντεο που ακολουθούν εστιάζουν σε συγκεκριμένους μαθητές αυτής της τάξης, με σκοπό να μπορέσουμε να εξετάσουμε την συμπεριφορά αυτών των μαθητών εξατομικευμένα.

Μαθητής 1 - Callum

Μαθητής 2 - Michael

Μαθήτρια 3 - Chantelle

Στις δημοσιεύσεις που θα ακολουθήσουν, θα γίνει βιντεοσκοπημένη παρουσίαση διάφορων τρόπων αντιμετώπισης των παραπάνω μαθητών χωριστά. Παράλληλα ακολουθεί σχολιασμός, έτσι ώστε να γίνονται σαφή τα ωφέλη ή μη από την κάθε ενέργεια που ακολουθήθηκε απο την εκπαιδευτικό.